Labelinstructie: Handle with care

Hokjes, etiketten, mijn hele leven heb ik me ertegen verzet. Etiketten of diagnoses zoals je wilt, ze zijn me wel toegeschreven. Dan bedankte ik voor het opschrijven, maar gaf geen toestemming voor het versturen. Nieuw diagnostisch traject? Nee bedankt. Ik wilde me conformeren aan de norm, normaal zijn, aanpassen, geaccepteerd worden. Maar geaccepteerd worden zoals je bent, kan pas als je durft te zijn wie je bent. Verrassend genoeg is het juist een “label” dat me hierbij blijkt te helpen.

De documentaire “Mijn vriendin heeft autisme” trof me omdat ik zo ontzettend veel herkende. Dat maakte dat ik voor het eerst in mijn leven zèlf om diagnostiek vroeg. En op 41-jarige leeftijd de diagnose ASS kreeg.

In de documentaire zegt één van de geïnterviewde vrouwen dat zij, vanaf dat ze een jaar of dertien was, al de overtuiging had dat ze dood moest, omdat ze raar was. Dat kwam binnen, omdat ik me zelf nog goed kan herinneren dat ik van de vliegende schotel in de Efteling af wilde springen tijdens een schoolreisje van de brugklas.

Het gevoel raar te zijn was gevoed door constante pesterijen op school en in de buurt, buitengesloten en afgewezen worden. “Normaal” zijn en geaccepteerd worden werd daarom mijn hoofddoel in de omgang met andere mensen. Ik ging constant over mijn grenzen uit overtuiging dat ik me aanstelde; ik moest kunnen en leuk vinden wat “iedereen” kan en leuk vindt. Ik kon uren malen over hoe ik me ergens gedragen had of wat een ander letterlijk gezegd had.

Regelmatig was ik totaal overstuur en ik begreep niet waarom.

Ik heb ironisch genoeg vanuit mijn voormalig werk in de hulpverlening wel eens een cursus over autisme gevolgd. Wat ik er geleerd heb, is dat je sokken uit elkaar moet halen als je ze in de wasmachine stopt, of oh nee eigenlijk heb ik geleerd dat je dat expliciet moet vertellen aan iemand met autisme omdat diegene dat niet zelf zal bedenken (ik dus ook niet). Maar wat nou precies het verschil zou zijn tussen mij als verondersteld “neurotypisch” persoon of iemand met ASS, ik begreep het niet. Toch deed ik nog geen verder onderzoek met betrekking tot mezelf.

De diagnose verklaart waarom prikkels voor mij soms te heftig zijn, waarom ik veel moeite heb met onverwachtse dingen en veranderingen in de planning, waarom ik niet van nature aanvoel wat de ander voor reactie verwacht, enzovoort.  Dat er een reden voor is, geeft er bestaansrecht aan.

Het leert me dat ik mezelf serieus mag nemen, dat ik mag of zelfs zou moeten luisteren naar mijn eigen signalen, dat ik van mezelf uit mag gaan, omdat het voor mij soms anders kan zijn dan voor een ander.

Daardoor kan ik mijn leven meer inrichten naar wie ik ben, naar mijn behoeften en hopelijk mijn kwaliteiten beter gaan benutten.

Mensen hoeven niet perse te weten van de diagnose, omdat ik niet ineens als een ander mens gezien wil worden. Eigenlijk wil ik voor het eerst als mezelf gezien worden.

Dit is één van de acht verhalen die de jury uit alle inzendingen van onze verhalenwedstrijd koos.
Hier vind je de andere zeven inzendingen die de shortlist haalden en het jury-verslag. (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4094002/nieuws/de_jury_heeft_gesproken.html?page=3)