Donutpsychiatrie

Johan Atsma recenseert Donutpsychiatrie, In 5 stappen naar eerlijke en duurzame zorg voor kinderen

“De zorg voor kinderen met ontwikkelingsproblemen kraakt steeds meer in zijn voegen”, aldus de flaptekst achterop het boek Donutpsychiatrie. Ook de psychiatrische zorg voor jongeren kwam kortgeleden bijzonder negatief in de publiciteit, gelardeerd met enkele afschuw wekkende verhalen van  ervaringsdeskundige Jason Bhugwandass die daarmee ruimschoots en indrukwekkend de mediawereld opschudde. Hoog tijd dus om de bakens te verzetten, zo lijkt het.

Een boek waarin een route wordt gewezen naar een eerlijke en duurzame zorg voor kinderen is dan van harte welkom en van Hilgo Bruining, de schrijver en tevens hoogleraar neurobiologische ontwikkelingsstoornissen en kinderpsychiater mag je in deze wel wat verwachten.

Na een ontmoeting met de econome Kate Raworth die de term Donuteconomie heeft geïntroduceerd , raakt Bruining geïnspireerd door dat Donut-denken: een model dat gekenmerkt wordt door de binnenring van de Donut die staat voor de mens die niet tekortschiet  op het gebied van levensbehoeften zoals voedsel, huisvesting, gezondheidszorg en een politieke stem terwijl  tegelijk de buitenste ring van die donut staat voor een aarde die niet bezwijkt onder de druk die consumptie en het veranderende klimaat geven.

Bruining op zijn beurt vergelijkt het neo liberalisme, dat voor Raworth de binnenste ring tot op heden bepaalt, met het diagnostisch eenzijdig denken van de DSM dat bepalend is voor de problemen die we in de jeugdhulpverlening kennen. Die binnenring zou je idealiter kunnen zien als een tuin waarin planten tot bloei komen, kinderen die een eerlijke en duurzame ontwikkeling kunnen doormaken vanuit een vruchtbare sociale en biologische basis die bepaald wordt door verschillende elementen in hun samenhang. Daarnaast benadrukt Bruining in zijn inleiding:

“Dit boek is geen aanzet tot een nieuw beleid, een nieuwe richtlijn of een dogma, maar het is een uitnodiging om ons opnieuw vanuit gedeeld eigenaarschap over alle sectoren heen te kunnen verhouden tot kinderen en jeugdigen met problemen in hun ontwikkeling.”

Met het Donutmodel in het achterhoofd en daarbij diverse verhelderende tekeningen ter ondersteuning voor de lezer beschrijft Bruining in vijf hoofdstukken welke vijf stappen nodig zijn voor een transitie naar duurzame en eerlijke zorg.

“Verander de doelstelling, zie het grotere geheel, stimuleer de menselijke natuur, snap de systemen en deel het model. (…) waarmee de ‘tuin van ontwikkeling’ verzorgd kan  gaan worden als een natuurlijk systeem.”

De kritiek op de huidige zorg wordt expliciet uitgesproken maar is tegelijkertijd ook niet zo duidelijk concreet te maken. Dat geldt nog meer voor de vernieuwing vanuit het Donutmodel denken die Bruining voorstaat. Dat hij de zorg  veel breder wil zien dat het eenduidig en individueel denken vanuit een rechtlijnige en eenzijdige diagnose in de richting van een natuurlijk systeem is duidelijk. Bruining probeert met verve een nieuwe richting aan te geven. Maar het boek blijft wat mij betreft vervolgens wat hangen in abstracties en een wat afstandelijke schrijfstijl, waarbij ik me uiteindelijk ook afvraag voor wie Bruining dit boek eigenlijk geschreven heeft. Wellicht voor de beleidsmakers? Want heel praktische handvatten voor vernieuwing vind ik niet. we moeten het met dit soort uitspraken doen: “Hier kan de combinatie van de tuinmetafoor met het recht op ontwikkeling helpen. Het is veel makkelijker om te pleiten voor een gezonde tuin van ontwikkeling dan te moeten aantonen dat pesticiden tot autisme of ADHD leiden.”

Donutpsychiatrie van Hilgo Bruining spreekt me op een of andere manier wel aan als een andere kijk op de zaak maar ik kan er tegelijkertijd niet zo veel mee.

Hilgo Bruining – Donutpsychiatrie, In 5 stappen naar eerlijke en duurzame zorg voor kinderen
Uitgeverij Boom
137 pagina’s inclusief literatuurlijst
prijs: € 17,95
ISBN 978 90 2446 510 1

Lees ook andere recensies van Judith de Roos en Johan Atsma (https://www.ggztotaal.nl/tp-29166-2/recensie)

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html).