Voedingssupplementen tegen psychische aandoeningen? De meningen zijn verdeeld

Een nieuwe Australische studie (https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/wps.20672#) zet de discussie over de positieve invloed van voeding of voedingssupplementen op geestelijke aandoeningen als depressie en adhd (opnieuw) op scherp. Waar de Australiërs een duidelijk effect zien, zijn Leidse onderzoekers sceptischer. De Volkskrant zette de meningen tegenover elkaar.

Niet alleen wanhopige patiënten en hun naasten zoeken naar diëten tegen depressie, adhd of een angststoornis. Ook de voedingswetenschap speurt al decennia naar stofjes in onze voeding die essentieel zouden kunnen zijn voor een gezonde geest.

Onderzoekers van de Western Sydney University schrijven maandag in vakblad

World Psychiatry (https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/wps.20672#) dat omega 3-supplementen (ook wel: visolie) een goede aanvulling zijn op de behandeling van depressies.

Dat zou groot nieuws zijn, want tot op heden is het niet gelukt wetenschappelijk bewijs te leveren voor de invloed van voeding op geestelijk welzijn.

De Australische onderzoekers trekken hun conclusie op basis van een overzichtsstudie van 33 eerdere onderzoeken, met in totaal ruim tienduizend proefpersonen.

‘Hun studie is goed van opzet, ze bekijken veel data’, zegt Marc Molendijk, depressieonderzoeker aan de Universiteit van Leiden en het LUMC. ‘Maar hun conclusies zijn te bombastisch.’

Foliumzuur

Voor de meeste supplementen (van foliumzuur tot vitamine B12) vinden de Australiërs geen effect op geestelijke aandoeningen, maar bij een paar supplementen wel, zoals dat van omega 3 op depressies.

‘Het effect is extreem klein’, zegt Molendijk, die met collega’s al eerder onderzoeksresultaten van de Australische onderzoeksgroep bekritiseerde. ‘Ze beweren dat ze hebben gecorrigeerd voor het gegeven dat onderzoeken met een positieve uitkomst vaker worden gepubliceerd dan de onderzoeken die geen effect vinden. Maar het is bijna onmogelijk dat compleet te doen. Laat ik het zo zeggen: ik ga dit nu niet klinisch toepassen.’

Bovendien: nog geen half jaar geleden verscheen een grote, deels Nederlandse studie die de scepsis van Molendijk en collega’s bekrachtigt. VU-hoogleraren Marjolein Visser en Ingeborg Brouwer namen deel aan het internationale MOODFOOD-project, een onderzoek naar de invloed van voeding op depressies. Hun eindconclusie publiceerden ze afgelopen april in het toonaangevende JAMA. Ze vonden geen dieet dat enig effect heeft op depressies. ‘Het is dus geen behandeloptie’, schreven ze.

Veel onderzoekers in dit veld krijgen het verwijt dat ze ‘gelovigen’ zijn, bij voorbaat overtuigd dat ze effecten zullen vinden. Dat overkwam ook de Australische hoogleraar voeding en psychiatrie Felice Jacka, die tot dezelfde onderzoeksgroep behoort als de Australiërs van deze nieuwe studie. Ook zij meende een effect te vinden van een behandeling van depressies aangevuld met dieetadviezen.

Rectificatie geëist

Voor de studie begon schreeuwde Jacka van de daken dat een depressie met een dieet te genezen is. Daarmee beïnvloed je de proefpersonen en dus de uitkomst, is de wetenschappelijke gedachte. ‘Dit werd niet vermeld in de publicatie. Dat is zeer problematisch’, zegt Molendijk, die samen met twee collega’s een rectificatie eiste van het vakblad BMC. Die bleef uit. Wie nu de studie opzoekt, ziet slechts hun ingezonden brief met kritiek.

Het lijkt erop dat de conclusie uit 2015 van het Cochrane Instituut, de gezaghebbende scheidsrechter die medische studies keurt, overeind blijft: er is vooralsnog geen bewijs dat specifieke voeding of supplementen een depressie kunnen genezen.

Dat het nog niet gelukt is om een causaal verband aan te tonen tussen voeding en psychische gezondheid wil niet zeggen dat het er niet is of dat we het nooit zullen vinden, beklemtoont Molendijk. ‘Maar voor nu kunnen we weinig meer zeggen dan: baat het niet, dan schaadt het niet.’

Bron: Ianthe Sahadat / De Volkskrant (https://www.volkskrant.nl/wetenschap/discussie-over-relatie-tussen-voeding-en-geestelijke-gezondheid-laait-weer-op~b93a2dd1/)

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op het gratis magazine dan iets voor jou! Abonneren kan direct via het inschrijffomulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html)