Weten we wel voldoende van de psychische gevolgen van een pandemie?

Call to action van Britse wetenschappers

Een toename van psychische aandoeningen als angst en depressie, méér probleemgedrag als alcohol- en drugsverslaving, gokken en cyberpesten en méér sociale problematiek als dakloosheid en verbroken relaties. Dat zijn de gevolgen van de corona crisis waar een groep Britse wetenschappers voor waarschuwt als er geen actie wordt ondernomen. Het team bestaat uit ruim twintig experts op het gebied van psychiatrie, psychologie en neurologie. Hun Position Paper is een oproep voor een brede internationale samenwerking voor verder onderzoek en werd onlangs gepubliceerd in The Lancet (https://www.thelancet.com/action/showPdf?pii=S2215-0366%2820%2930168-1).

Volgens de wetenschappers is er dringend onderzoek nodig om de psychische gevolgen van de corona-crisis voor kwetsbare groepen te verzachten. Er is behoefte aan innovatie, evaluatie en bijstelling van bestaande interventies, om de psychologische, sociale en neurologische gevolgen van de pandemie aan te pakken. Daarbij is, nog steeds volgens de wetenschappers, integratie tussen disciplines en sectoren vereist, samen met mensen met ervaring.

Grote gevolgen voor de geestelijke gezondheid

Professor Bullmore, één van de experts en hoofd van de afdeling psychiatrie van de universiteit van Cambridge: ”Onze belangrijkste boodschap is dat Covid-19 waarschijnlijk nu en in de toekomst grote gevolgen zal hebben voor de geestelijke gezondheid en daar moeten we onmiddellijk over nadenken”. Onderzoekers, financiers en overheden moeten gezamenlijk de middelen inzetten om de psychologische, sociale en neurowetenschappelijke effecten van de COVID-19-pandemie te onderzoeken, te begrijpen en in kaart te brengen. Met de opgedane kennis zullen we ook bij toekomstige perioden van verhoogde infectie en lockdown beter voorbereid zijn.”

Alhoewel het nu te vroeg is om met zekerheid te kunnen zeggen wat de gevolgen op de mentale gezondheid, valt er al wel te leren uit het verleden. Onderzoek in Hongkong na de SARS-epidemie in 2003 liet een toename van dertig procent aan zelfmoord zien bij personen van 65 jaar er ouder; ongeveer 50% van de herstelde patiënten bleef angstig; en 29% van de gezondheidswerkers kreeg last van emotionele problemen.

Aandacht voor coping strategieën

Het rapport verwijst naar de resultaten van twee online enquêtes (http://www.acmedsci.ac.uk/COVIDmentalhealthsurveys) onder meer dan 3.000 mensen, uitgevoerd in het Verenigd Koninkrijk in de week dat de lockdown begon. De ene studie richtte zich voornamelijk op mensen die ervaring hadden met psychische problemen, terwijl de andere het Britse publiek betrok.

De resultaten van de enquêtes tonen de wijdverbreide bezorgdheid van de deelnemers over de impact van het coronavirus op de geestelijke gezondheid, variërend van toegang tot ondersteunende diensten, de impact van het constante nieuws over Covid-19 tot bezorgdheid over sociaal isolement en de toename van angst en andere problemen.

Onder andere willen de opstellers van het pamflet dat er aandacht wordt besteed aan coping strategieën. Zij geven als voorbeeld dat uit de enquêtes blijkt dat het veel mensen helpt om structuur in de dag te houden, een gezonde leefstijl te hanteren, maar óók een (korte) wandeling te maken, iets wat in veel landen niet mogelijk was. Bij een eventuele volgende crisis kan met dergelijke uitkomsten rekening worden gehouden.

Niet alleen voor lange, maar ook voor korte termijn

Het rapport benadrukt dan ook dat het onderzoeksprogramma niet alleen inzicht kan geven in de manier waarop uitbraken en gevolgen van Covid-19 in de toekomst kunnen worden aangepakt, maar dat het op korte termijn kan helpen, bijvoorbeeld bij het vinden van de manieren om volksgezondheidsmaatregelen te communiceren en gedragsveranderingen teweeg te brengen zonder dat dit direct spanningen oproept.

Professor Bullmore: ”Als we niets doen, lopen we het risico een toename te zien van psychische aandoeningen zoals angst en depressie, en een toename van probleemgedrag zoals alcohol- en drugsverslaving, gokken, cyberpesten of sociale gevolgen zoals dakloosheid en verbroken relaties. De omvang van dit probleem is te ernstig om te negeren, zowel in termen de kwaliteit van individueel menselijk leven als in termen van de bredere impact op de samenleving.”