Naar een hoopvol 2024!

Dit is alweer de laatste GGZ Totaal van 2023. Een jaar waarin de bestaande problemen in de ggz maar moeizaam in de richting van een oplossing kwamen. De wachtlijst voor mensen met complexe problemen is nog steeds onverantwoord lang, het personeelstekort loopt op, de organisatie van de ggz laat te wensen over, de bureaucratie lijkt eerder toe dan af te nemen en er is veel gedoe over de privacy. We mogen hopen dat een nieuw kabinet verbeteringen brengt. Dat de grote winnaar van de verkiezingen de ggz niet eens in het verkiezingsprogramma heeft genoemd, stemt echter weinig hoopvol.

Maar toch. Laten we kijken naar de dingen die wél goed gingen, of in ieder geval hoopvol zijn. De nadruk leggen op wat er allemaal fout gaat in de ggz gebeurt voldoende (ook door ons), terwijl er ook heel veel wél goed gaat en er ook veel positieve, hoopvolle ontwikkelingen zijn.
De lezers zijn bij deze uitgenodigd hetzelfde te doen: het reactieformulier onderaan staat voor één keer alléén open voor positief nieuws en hoopvolle ontwikkelingen.

Het Integraal Zorgakkoord

Zelf ben ik erg positief over de uitwerking van het Integraal ZorgAkkoord (IZA), en dan vooral waar wordt gehamerd op meer en betere samenwerking tussen de ggz en het sociale domein. Veel psychische problemen vinden immers hun wortels in het sociale domein, ze worden verergerd door wurgende sociale omstandigheden of kunnen in ieder geval verzacht worden als de sociale omstandigheden verbeteren. Als we er als samenleving in slagen om mensen met mentale problemen in sociaal opzicht goed te ondersteunen, is er veel gewonnen.
Lees alle artikelen over het Integraal Zorgakkoord (https://www.ggztotaal.nl/tp-29166-2/integraal%20zorgakkoord)

Artificiële intelligentie

Een bijzondere ontwikkeling is de intrede van de kunstmatige intelligentie in de ggz. Al in 2018 schreven wij over het fenomeen, de laatste jaren lijkt kunstmatige intelligentie een steeds prominentere rol te gaan spelen, vooral rond de vraag of het succes van een behandeling of medicijn te voorspellen is, om te helpen bij het stellen van een diagnose, of onontdekte te bedrijven, of nog onontdekte oorzaken van aandoeningen op te sporen.
En recent werd www.evidencehunt.nl (http://www.evidencehunt.nl) gelanceerd, een ChatGPT-achtig programma dat uitsluitend zoekt in medisch-wetenschappelijke artikelen. Het podium is gestart in de ggz. “Misschien wel verrassend dat psychiaters koplopers zijn om dit soort innovaties in te zetten,” zegt één van de initiatiefnemers, ”Ik denk dat het te maken heeft met het enthousiasme van de nieuwe generatie psychiaters om hier mee aan de gang te gaan.”
De grote angst is natuurlijk dat artificiële intelligentie de behandelaar overbodig gaat maken. Dat is onwaarschijnlijk: onderzoeken wijzen er op dat de menselijke relatie het belangrijkste aspect is van een behandeling.
Lees hier alle artikelen over Kunstmatige Intelligentie in de ggz (https://www.ggztotaal.nl/tp-29166-2/artificiele%20intelligentie).

Zorgprestatiemodel

”Het alweer bijna twee jaar oude Zorgprestatiemodel heeft een aantal belangrijke voordelen ten opzichte van het oude DBC-systeem,” schrijven de opstellers van de eerste evaluatie in januari. ”Zo zijn de declaraties duidelijker en hoeft (indirecte) tijd niet meer geregistreerd te worden. En de tariefdifferentiatie naar beroep, het onderscheid tussen diagnostiek en behandeling en de indeling in setting maken dat partijen minder belemmeringen voelen om de juiste zorg in te zetten. Zo kan, aldus deze onderzoekers, de nieuwe bekostiging passende zorg faciliteren.”
Natuurlijk, niet iedereen is tevreden, er zijn zeker haken en ogen, maar we keken nu even naar de positieve en hoopgevende zaken in het afgelopen jaar, toch?
Lees hier alle artikelen over het ZorgPrestatieModel (https://www.ggztotaal.nl/tp-29166-2/zorgprestatiemodel)

De jeugdzorg

De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en het rijk bereikten in april na anderhalf jaar onderhandelen een financieel principeakkoord voor de Hervormingsagenda jeugd. “De afspraken die in de hervormingsagenda komen, moeten ertoe leiden dat de hulp voor kinderen “in hele kwetsbare posities vaker en sneller beschikbaar moet zijn”, zegt de staatssecretaris.
In september nam de Ministerraad het wetsvoorstel ’Verbetering beschikbaarheid jeugdzorg’ aan, waarmee, in de woorden van het Ministerie, “een betere beschikbaarheid van specialistische jeugdzorg een stap dichterbij is.” Het wetsvoorstel regelt onder andere dat gemeenten verplicht moeten samenwerken op regionaal niveau als het gaat om specialistische jeugdzorg.

Terwijl de capaciteit van de gesloten jeugdzorg afneemt, een plek waar veel gedwongen zorg plaatsvindt, adviseert de Raad voor Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming om “geen vrijheidsbeperkende maatregelen toe te staan in de open residentiële jeugdhulp”. Die ambitie is al een eind op weg: JeugdzorgPlus-organisaties bouwden het aantal separeerruimtes in vier jaar tijd af van 72 in 2019 naar 27 begin 2023. Nog 27 te gaan!
Lees hier alle artikelen over de Jeugdzorg (https://www.ggztotaal.nl/tp-29166-2/jeugdzorg)

Preventie

Tot slot: het zou toch mooi zijn als we (het merendeel van de) problemen kunnen voorkomen in plaats van genezen. Dat zal niet altijd mogelijk blijken, maar er wordt sinds jaar en dag volop ingezet op vroegtijdig ingrijpen. Ook dit jaar zijn daar veel voorbeelden van en het einde is zeker nog niet in zicht.
In de serie preventie (https://www.ggztotaal.nl/tp-29166-2/serie%20preventie) komen mensen aan het woord die zich inzetten voor een project of interventie op dit gebied. Allerlei andere preventie-activiteiten zijn te vinden onder de link preventie.
Lees ook andere artikelen over preventie in de ggz (https://www.ggztotaal.nl/tp-29166-2/preventie)
 

Wij hopen dat al onze lezers mooie feestdagen hebben en gaan voor een positief 2024!

Willem Gotink
Hoofdredacteur GGZ Totaal

Het nieuws van de afgelopen twee weken:

* Phrenos publiceert vernieuwde Handreiking Zelfmanagement bij Autisme (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4355717/nieuws/phrenos_publiceert_vernieuwde_handreiking_zelfmanagement_bij_autisme.html)

* ’Jeugdzorg dweilt met de kraan open, als oorzaken niet worden aangepakt’ (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4355693/nieuws/jeugdzorg_dweilt_met_de_kraan_open_als_oorzaken_niet_worden_aangepakt.html)

* Belgische jongeren krijgen binnenkort gratis consulten (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4355210/nieuws/belgische_jongeren_krijgen_binnenkort_gratis_consulten.html)

* PAAZ van Laurentius stopt door personeelsgebrek (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4354711/nieuws/paaz_van_laurentius_stopt_door_personeelsgebrek.html)

* Multidisciplinaire Verkenning Stoppen met Psychofarmaca gepubliceerd (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4353884/nieuws/multidisciplinaire_verkenning_stoppen_met_psychofarmaca_gepubliceerd.html)

* ’Pijlers onder de ggz dreigen weg te vallen’ (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4353853/nieuws/pijlers_onder_de_ggz_dreigen_weg_te_vallen.html)

* Uitbannen discriminatie en rascisme in jeugdzorg verloopt moeizaam (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4353143/nieuws/uitbannen_discriminatie_en_rascisme_in_jeugdzorg_verloopt_moeizaam.html)

* ’Met dynamisch licht kunnen mensen met dementie soms langer thuis blijven wonen’ (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4353108/nieuws/met_dynamisch_licht_kunnen_mensen_met_dementie_soms_langer_thuis_blijven_wonen.html)

* Voltallig bestuur VIGO-groep stapt op na artikel over belangenverstrengeling (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4353088/nieuws/voltallig_bestuur_vigo-groep_stapt_op_na_artikel_over_belangenverstrengeling.html)

* Informatie voor naasten van mensen met borderline (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4351481/nieuws/informatie_voor_naasten_van_mensen_met_borderline.html)

* GGzE gaat niet in hoger beroep tegen schrappen rookverbod (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4351449/nieuws/ggze_gaat_niet_in_hoger_beroep_tegen_schrappen_rookverbod.html)

* ’Welbevinden is meer dan alleen wat niet goed gaat’ (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4350604/nieuws/welbevinden_is_meer_dan_alleen_wat_niet_goed_gaat.html)

* Drugsgebruik, slaapproblemen en psychische problematiek (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4350590/nieuws/drugsgebruik_slaapproblemen_en_psychische_problematiek.html)

* Seksueel geweld tegen kinderen is meestal thuis (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4349868/nieuws/seksueel_geweld_tegen_kinderen_is_meestal_thuis.html)

* ’Elektroconvulsietherapie levert geen hersenschade op’ (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4349826/nieuws/elektroconvulsietherapie_levert_geen_hersenschade_op.html)

* Jongeren vaak slachtoffer van huiselijk geweld, maar lang niet iedereen praat er over (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4348981/nieuws/jongeren_vaak_slachtoffer_van_huiselijk_geweld_maar_lang_niet_iedereen_praat_er_over.html)

* Raad van State adviseert Rijk gespecialiseerde jeugdzorg te laten inkopen. (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4348971/nieuws/raad_van_state_adviseert_rijk_gespecialiseerde_jeugdzorg_te_laten_inkopen.html)