Mentale problemen kunnen risico op vroegdementie vergroten

Dementie op jonge leeftijd – onder de 65 jaar – heeft niet alleen een genetische oorzaak. Ook de mentale gezondheid is van invloed op het risico om dementie te krijgen. Onderzoekers van Maastricht University en het Alzheimer Centrum Limburg ontdekten vijftien risicofactoren die verband houden met vroegdementie. Naast bijvoorbeeld alcohol en roken, zien ze sterke verbanden tussen depressie en sociale isolatie en het ontwikkelen van vroegdementie.

Dat schrijft Maastricht University op 2 januari (https://www.maastrichtuniversity.nl/nl/nieuws/mentale-gezondheid-bepalend-voor-risico-om-op-jonge-leeftijd-dementie-te-krijgen). De onderzoekers hebben hun bevindingen onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift JAMA Neurology (https://jamanetwork.com/journals/jamaneurology/article-abstract/2813439).

Risicofactoren
Er is sprake van vroegdementie als mensen voor hun 65e jaar dementie ontwikkelen. In Nederland hebben ongeveer vijftienduizend mensen daar last van. Ieder jaar komen daar zo’n duizend tot vijftienhonderd mensen bij. “Vaak wordt gedacht dat de oorzaak van dementie op jonge leeftijd genetisch is, maar voor veel mensen weten we eigenlijk niet precies wat de oorzaak is”, zegt onderzoekster Stevie Hendriks. “Daarom wilden we in dit onderzoek ook andere risicofactoren onderzoeken.”

Mentale problemen
De onderzoekers maakten daarvoor gebruik van gegevens uit een langlopende cohortstudie uit het Verenigd Koninkrijk – de UK Biobank – met meer dan 350.000 deelnemers die tussen 2006 en 2021 zijn gevolgd. Uit de data kwamen 39 risicofactoren naar voren, waarvan 15 niet-genetisch bepaald. Dan gaat het bijvoorbeeld om sociaal-demografische factoren of leefstijl, bijvoorbeeld lager onderwijs, lagere sociaaleconomische status, roken en alcoholgebruik of -misbruik. En er worden een aantal fysieke oorzaken genoemd (onder andere hersenletsel, diabetes en hartaandoeningen). Opvallend is dat zij ook mentale problemen of gevolgen daarvan constateren als oorzaak van vroegdementie. De onderzoekers noemen onder andere depressie, sociaal isolement, angst, gebruik van benzodiazepines, delirium en slaapproblemen.

Preventie
“Bij mensen met dementie op oudere leeftijd is er veel aandacht voor preventie, bijvoorbeeld binnen de Nationale Dementie Strategie van het ministerie van VWS”, zegt Sebastian Köhler, hoogleraar Neuroepidemiologie aan Maastricht University. “Naast lichamelijke factoren speelt ook de mentale gezondheid een belangrijke rol bij preventie van dementie, denk bijvoorbeeld aan het vermijden van chronische stress, eenzaamheid en depressie. Dat we dit nu zo sterk terug zien bij dementie op jonge leeftijd was voor mij onverwacht en geeft ons mogelijk ruimte om het risico ook in deze groep te verkleinen.”

(Illustratie: Hester van de Grift (https://hester-vandegrift.blogspot.com/))

Lees ook andere artikelen over dementie (https://www.ggztotaal.nl/tp-29166-2/dementie)

----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou!

GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html).