Beterschapskaarten voor mensen met psychische klachten: Mentaal op de Kaart

Gisteren, op Blue Monday, 15 januari 2024, lanceertde De Jonge Psychiater beterschapskaarten voor mensen met psychische klachten: Mentaal op de Kaart (https://mentaal.opdekaart.nl/landing). Dit werd gedaan door cabaretière, ervaringsdeskundige en mede-initiatiefnemer Marjolijn van Kooten tijdens haar voorstelling in De Kleine Komedie in Amsterdam.

”Voor een gebroken been of een hersenschudding sturen mensen elkaar gemakkelijk een beterschapskaartje”, schrijft De Jonge Psychiater. ”In de winkels zijn talloze opties beschikbaar voor zowel lichamelijke als mentale klachten. Toch lijkt er voor het versturen van een kaart naar iemand die het mentaal zwaar heeft een drempel te bestaan. Denk aan een vriend die net opgenomen is geweest, een collega die overspannen thuis zit of een vriendin met angstklachten.”

Marjolijn van Kooten merkte zelf het verschil. Toen ze een longontsteking had kreeg ze veel beterschapskaarten, bloemen, zelfs een fruitmand. Ze realiseerde zich dat ze die bij haar depressie veel minder had ontvangen. ‘Mensen voelen zich daar ongemakkelijk bij, vragen zich af of iemand wel op een kaartje zit te wachten, of je het wel mag benoemen. Maar een steunend kaartje is altijd welkom.’

Dat mensen voor mentale klachten minder geneigd zijn een kaartje te versturen kan te maken hebben met dat ze niet zeker weten of die ander wel zit te wachten op een kaartje, ze onzeker zijn over wat te zeggen, en we sowieso minder geneigd zijn om open te praten over mentale klachten. 

De Jonge Psychiater wil met het project Mentaal op de Kaart (https://mentaal.opdekaart.nl/landing), een samenwerking tussen DJP en een panel met ervaringsdeskundigen, de drempel om een kaart te versturen verlagen. Via de website mentaal.opdekaart.nl kun je een kaartje, ontworpen door kunstenaar en ANIOS psychiatrie Hanneke ten Hag, versturen naar iemand die het mentaal zwaar heeft en een steuntje in de rug kan gebruiken. Je kunt een gratis kaart sturen of een betaalde kaart. Met een betaalde kaart doneer je voor een gratis kaart.

Tips van ervaringsdeskundigen

De Jonge Psychiater geeft ook nog wat tips van ervaringsdeskundigen door: :

- Laat weten dat je er bent en dat je wilt afspreken als diegene eraan toe is. Alleen je aanwezigheid geeft al steun. Samen een film kijken of een kopje koffie drinken. Merken dat iemand moeite voor je doet is zo fijn in de donkere momenten van een mentale aandoening.

- Het is oké om op te schrijven dat je niet weet wat je op moet schrijven. Het is voor de ontvanger namelijk het belangrijkste om te voelen dat er aan hen gedacht wordt. 

- Benadruk de fijne momenten die je met iemand hebt gehad en de momenten waar je weer naar uitkijkt. Complimentjes zijn zo welkom omdat positiviteit soms zo ver weg is. De uitzichtloosheid en de negativiteit hebben het soms totaal overgenomen. Juist een tastbaar bewijs aan die fijne herinnering geeft een belangrijke houvast. Samen vormen ze kleine eilandjes van lichtpuntjes, die zo de weg naar de kant weer kunnen wijzen.

- Je hoeft geen adviezen te geven. Dat verwacht echt niemand en is soms juist niet fijn. Als het zo makkelijk zou zijn, dan was dat al wel geprobeerd. 

- Deel je gevoelens. Het is oké om hierin te benoemen dat het je machteloos maakt en dat je graag meer zou willen doen, maar dat je niet goed weet wat. Het is oké om te benoemen dat het je verdrietig maakt om de ander zo te zien worstelen en dat je ziet dat de ander zo hard aan het vechten is. 

- Bedenk dat met een mentale aandoening het gevoel van humor niet (altijd) verdwijnt. Juist samen lachen om alle idioterie, stomme gedachten en machteloze eindeloosheid, geeft zowel relativering en waardevolle verbinding.

- Probeer de mens van het probleem te scheiden. Ook als je boos bent door alles wat de mentale aandoening aanricht, besef dat dit niet de persoon zelf is, maar een stoornis die het op die momenten overneemt.

- Bedenk dat de ander met dezelfde twijfels zit als jij. Zit de ander wel op mij te wachten? Helpt het juist om het initiatief te nemen of helpt het meer om mee te gaan op het tempo van de ander? Vul het niet in, maar ga er samen het gesprek over aan.

En ook nog wat inspiratie met enkele voorbeeldzinnen:

- Ik weet niet goed wat ik kan zeggen, maar ik wil je wel laten weten dat ik aan je denk. Warme knuffel.

- Weet dat ik er voor je ben.

- Als je wilt bellen, gewoon even voor de afleiding of juist om je verhaal te doen, weet dat ik er voor je ben.

- Vind je het fijn wanneer ik een keertje langs kom? Ik wil er graag voor je zijn, maar ik weet niet goed hoe. 

Bron: Lisanne Koomen & Angela Carlier/ De Jonge Psychiater

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html).