CIZ, ZiN, NZa en CAK gaan werken aan toegankelijkheid langdurige ggz

Vier overheidsinstanties gaan samenwerken om onder andere de langdurige ggz in de toekomst bereikbaar en toegankelijk te maken. Het CIZ, het Zorginstituut Nederland, de NZa en het CAK hebben een gezamenlijke werkagenda opgesteld voor de ouderenzorg, de gehandicaptenzorg en het deel van ggz dat onder de Wlz valt. Centraal daarin staan het sociale netwerk en zelfredzaamheid, vereenvoudiging van regels en betere regionale verdeling.

Dat schrijft de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) op 20 februari (https://www.nza.nl/actueel/nieuws/2024/02/20/overheidsorganisaties-slaan-handen-ineen-voor-toekomstbestendige-langdurige-zorg). De autoriteit trok al eerder aan de bel dat de langdurige zorg onder druk staat. Er zijn te weinig intramurale plekken. Instellingen maken hun zorgplicht steeds minder waar, zo is te lezen in een NZa-rapport dat onlangs naar de Tweede Kamer is gestuurd (https://open.overheid.nl/documenten/3dc0277d-5650-4244-ac10-c0f16bc59849/file). Daar moet de belangrijkste oplossing vandaan komen, maar juist Den Haag werkt veel te traag, waarschuwt de NZa. (En Ypsiolon onderschrijft dat in een persbericht (https://www.ypsilon.org/actueel-ypsilon/ypsilon-deelt-kritiek-nza-maak-keuzes-om-de-zorg-weer-toegankelijk-te-krijgen/).) Er is een transitie nodig naar toekomstbestendige en passende zorg.  

De nieuwe werkagenda moet uitkomst bieden. CIZ, ZiN, NZa en CAK vinden het van groot belang dat de zorg beschikbaar blijft voor mensen die langdurig psychische zorg nodig hebben, net als voor ouderen en gehandicapten. Ze zetten daarom in op passende zorg met de nadruk op preventie, zelfredzaamheid, ‘langer thuis’ en ‘digitaal als het kan’.

Focus
In de werkagenda – die onlangs werd aangeboden aan demissionair minister Helder van VWS – ligt de focus op vier onderwerpen: 1. context in de Wet langdurige zorg (Wlz), 2. de Wlz beschikbaar houden voor de meest kwetsbaren, 3. hulp bieden bij verdelingsvraagstukken in regio’s met krapte en 4. de complexiteit in het zorgstelsel drastisch verminderen.

Sociale context
Het sociale netwerk van iemand speelt tot nu toe geen rol in de toelating tot de Wlz. Maar dit wordt steeds relevanter, vinden CIZ, ZiN, NZa en CAK. Ze willen het begrip ‘sociale context’ concretiseren, zo zeggen ze zelf. Voorlopig roept dat veel vragen op: Wat zijn de gevolgen als ze de sociale context meenemen bij de indicatie voor Wlz-zorg? En welke veranderingen zijn nodig om ervoor te zorgen dat deze groep cliënten zonder Wlz-indicatie passende zorg krijgt via de Zorgverzekeringswet en (Zvw) of de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)?

Meest kwetsbaren
“De Wlz is een belangrijk domein voor cliënten met een grote zorg- en ondersteuningsvraag”, aldus CIZ, ZiN, NZa en CAK. “We zien dat de instroom in de langdurige zorg groot is en groeit. Dit hangt deels samen met de regelgeving waarin is vastgelegd dat de Wlz vóór gaat op de Wmo en Zvw en dus met de ‘prikkels’ in het stelsel. Dit betekent immers dat een gemeente de ondersteuning kan beëindigen als blijkt dat iemand aanspraak kan maken op de Wlz.” Dat maakt ook kwetsbaar. De Wlz moet beschikbaar blijven voor wie het het hardst nodig heeft. “Daarom willen we de voorliggendheid van de Wlz onder de loep nemen: als passende zorg en ondersteuning in andere domeinen goed tot stand kan komen, moet dat  mogelijk zijn en bij voorkeur gestimuleerd worden. Wij onderzoeken hoe dat het beste kan en adviseren waar nodig over aanpassing van de regelgeving.”

Regioverdeling
In verschillende regio’s is het zorgaanbod al krap. Dat vraagt om keuzes door zorgaanbieders en zorgkantoren. De vier organisaties willen helpen als er onvermijdelijke keuzes gemaakt moeten worden, zodat de beschikbare zorg effectief en eerlijk verdeeld wordt. Hierin gaan CIZ, ZiN, NZa en CAK samenwerken met de IGJ.

Stelsel vereenvoudigen
“Het stelsel van zorg en welzijn is ingewikkeld”, stellen de partijen tot slot. “Er zijn veel administratieve en financiële regels en verschillende loketten. Voor veel mensen is het stelsel lastig te begrijpen.” Dus willen ze samen met het ministerie van VWS onderzoeken hoe het stelsel kan worden vereenvoudigd. “Uitgangspunt moet zijn dat het systeem zo is ingericht dat er meer tijd en middelen overblijven ten behoeve van de zorg aan cliënten.”

De concrete invulling van de vier thema’s volgt later.

Illustratie: Hester van de Grift (https://hester-vandegrift.blogspot.com/)

Lees ook andere artikelen over de Wlz (https://www.ggztotaal.nl/tp-29166-2/wet langdurige zorg)

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html).