De belangstelling voor psychedelica als mogelijke behandelingen voor psychische aandoeningen groeit snel. Toch waarschuwt het Royal College of Psychiatrists (RCPsych) in een nieuw rapport dat de wetenschappelijke bewijzen nog niet sterk genoeg zijn om deze middelen routinematig in de klinische praktijk toe te passen.
Veelbelovende eerste resultaten
Het rapport van het RCPsych onderzoekt de werking en effectiviteit van stoffen zoals LSD, psilocybine, MDMA en ketamine. Uit de eerste studies blijkt dat deze middelen, al dan niet in combinatie met psychotherapie, mogelijk een rol kunnen spelen bij de behandeling van depressie, angststoornissen, PTSS en verslavingsproblematiek.
De stoffen beïnvloeden processen in het brein waardoor mensen anders naar zichzelf en hun ervaringen kunnen kijken. Dit kan therapeutische doorbraken mogelijk maken waar traditionele behandelingen tekortschieten. Toch is er volgens het RCPsych nog onvoldoende onderzoek gedaan naar de veiligheid, risico’s en langdurige effecten.
Voorlopig vooral in onderzoeksverband
Op dit moment zijn psychedelica in het Verenigd Koninkrijk – met uitzondering van ketamine – niet legaal beschikbaar als behandeling. Ketamine wordt in het VK toegepast als anestheticum en in sommige gevallen bij ernstige depressie. De meeste andere middelen vallen in de strengste drugscategorie en mogen uitsluitend in onderzoeksverband worden gebruikt. In Nederland is ketamine sinds 2019goedgekeurd als medicijn bij therapieresistente depressie. Overige psychedelica verkeren in het experimentele stadium.
Het RCPsych pleit voor meer grootschalig en zorgvuldig onderzoek. Daarbij stelt het instituut voor om een centraal patiëntenregister op te zetten, zodat effecten en mogelijke bijwerkingen systematisch kunnen worden gemonitord.
Richtlijnen voor veilig gebruik in therapie
Naast het rapport publiceerde het College ook nieuwe richtlijnen voor onderzoek naar farmacologisch ondersteunde psychotherapie. Deze benadrukken dat behandelingen enkel mogen plaatsvinden in gespecialiseerde klinieken, onder begeleiding van ervaren en goed opgeleide therapeuten. Het zorgvuldig selecteren van patiënten, intensieve monitoring en nazorg zijn volgens de richtlijnen essentieel.
Waarschuwingen van experts
Owen Bowden-Jones, voorzitter van het RCPsych, benadrukt dat mensen met psychische problemen vaak te weinig nieuwe behandelopties krijgen: “Het is cruciaal dat we blijven zoeken naar nieuwe behandelingen, bijvoorbeeld voor depressie en PTSS, zeker bij patiënten die niet goed reageren op bestaande zorg. Maar we moeten de hype rondom psychedelica niet boven degelijk klinisch onderzoek stellen.”
Ook Oliver Howes, voorzitter van de commissie voor psychofarmacologie van het RCPsych, waarschuwt voor te hoge verwachtingen: “Dit onderzoeksveld ontwikkelt zich razendsnel, maar er is een risico dat claims de wetenschap vooruitlopen. We hebben dringend behoefte aan grootschalige en rigoureuze klinische studies, én een systeem dat patiënten zorgvuldig volgt.”
Tot slot wijst Jo O’Reilly, voorzitter van de afdeling Medische Psychotherapie, op de kwetsbaarheid van patiënten tijdens een psychedelische sessie: “Onder invloed van deze middelen kunnen psychologische verdedigingsmechanismen wegvallen, waardoor intense en soms pijnlijke ervaringen naar boven komen. Professionele begeleiding en een veilige therapeutische relatie zijn dan absoluut noodzakelijk.”
Voorzichtig optimisme
Het rapport van het Royal College of Psychiatrists schetst een genuanceerd beeld: psychedelica bieden hoop voor de behandeling van hardnekkige psychische stoornissen, maar er is nog een lange weg te gaan voordat ze breed inzetbaar zijn in de psychiatrie.
Bron: The Royal College of Psychiatrists (RCPsych) (https://www.rcpsych.ac.uk/news-and-features/latest-news/detail/2025/09/19/more-research-needed-into-psychedelics-as-potential-treatments-for-mental-disorders--calls-rcpsych)
-----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijfformulier (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89775/pagina/abonneren.html), opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines (http://www.ggztotaal.nl/pg-29166-7-89779/pagina/e-magazine.html).
1 - Wetenschap origineel