keiyaA heeft haar veerkracht teruggevonden

De experimentele zangeres en producer keiyA (https://keiyaa.com/) komt na vijf jaar met een ijzersterke plaat op de proppen. Leendert Douma recenseert het album Hooke’s Law van keiyaA.

De Wet van Hooke (https://nl.wikipedia.org/wiki/Wet_van_Hooke) stamt uit 1638 en luidt in het Latijn: Ut tensio, sic vis. ‘Zoals de rek, zo is de kracht.’ Het is een begrip uit de natuurkunde. Je kunt een veer uittrekken tot een bepaald punt. Daarna is ‘ie stuk en veert niet meer terug. Dit begrip van (hete inde van) veerkracht kun je net zo goed vertalen naar mentale gezondheid, zo bewijst kunstenares, zangeres en producer keiyaA op haar nieuwste album Hooke’s Law.

Depressies
keiyaA is de 33-jarige Chakeiya Richmond, opgegroeid in Chicago maar al jarenlang onderdeel van de experimentele jazz- en hiphop-scenes in New York. De ‘fat queer black woman’ (haar eigen woorden) is een sterke vrouw, maar ze kampt haar hele leven al met depressies. Die kwamen heel heftig terug na het succes van haar debuutplaat Forever Ya Girl uit 2020. Ze moest zich volledig herpakken en het duurde vijf jaar voordat ze met een opvolger komt. Die voelt opnieuw als een debuutplaat.

Lege gevoel
Op Forever Ya Girl focuste keiyaA zich op eenzaamheid en onzekerheid. Zomaar uit het niets stond ze daarmee in de warme belangstelling van kritische media en hippe muziekbladen en -blogs. Ze waren laaiend enthousiast en de verwachtingen bleven torenhoog. Dat verlamde keiyaA lange tijd. Deze zomer blikte ze terug op die periode in dagblad The Guardian: “There was the survival mode loop of like, couch rotting, bed rotting, having to work up [the energy] to take care of myself in general, let alone get to the computer to make music.” Op de laatste track van haar recente plaat geeft ze een treffende omschrijving van dit lege gevoel: ”internally null and void”.

Uitweg
Het was schrijfster Mandy Harris Williams die keiyaA weer op de rails zette, met de eeuwenoude wet. Die quote Hooke’s woorden ‘a downward spiral is a loaded spring’ (een neerwaartse spiraal is een geladen veer) en keiyaA ging beseffen dat er een uitweg naar boven was. Zo kwam de creativiteit terug. Ze werkte aan de theatershow Milk Thot. En veel van de muziek daaruit is terecht gekomen op het album Hooke’s Law. Dat is te merken. De plaat is een draaikolk aan gedachten geworden, even fragmentarisch als fascinerend.

Niet easy
Ze speelt alle instrumenten zelf. Je hoort jazz, hiphop, neo-soul, techno, drum ’n bass en experimentele muziek – vaak door elkaar in nummers die alle kanten op meanderen. Je wordt sosm een beetje claustrofobisch van alle geluiden en samples. keiyaA maakt duidelijk geen easy listening. Haar herstel heeft geleid tot iets krachtigs, want Hooke’s Law heeft de intensiteit van heavy metal en de boosheid van punk!

Zelfspot
keiyaA voert kruistochtjes tegen vanalles, van haar huisbaas tot de ‘self-care’ industrie. Maar misschien anders dan vroeger, houdt ze nu zichzelf in acht. “Please try to be quite, I need silence... Don’t beep my line expecting an immediate reply”, zingt ze in Be Quiet!!!. En in Get Close 2 Me klinkt het: “Everybody thinks they know what’s best for me... Just give me space, aight!” Het lijkt wel alsof ze het in je oor fluistert. En iets later verzucht ze: “It takes too much to keep it all together these days”... om daaraan toe te voegen “do I wanna die or am I just hungry?”. Het is goed om te zien dat deze vrouw ook een stukje gezonde zelfspot heeft ontdekt.

De spiraal is niet gebroken, keiyaA heeft haar veerkracht teruggevonden.

-

Beluister Hooke’s Law van keiyaA hier (Spotify) (https://open.spotify.com/album/2sTsH9vYQhIi60IYjE3hJp?si=6jqbgYU2SrS3VnjWYE8YcQ) of hier (Bandcamp) (https://keiyaa.bandcamp.com/album/hooke-s-law).

-

Lees ook:

Ironisch over identiteit en mentale problemen (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4672975/nieuws/ironisch_over_identiteit_en_mentale_problemen.html?page=1)

Een treffende soundtrack bij de term AuDHD (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4666136/nieuws/een_treffende_soundtrack_bij_de_term_audhd.html?page=1) (over Emma Louise en Flume)

De meest therapeutische band van de britpop-scene (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4658850/nieuws/de_meest_therapeutische_band_van_de_britpop-scene.html?page=0)(over Suede)

Donker, depressief en bloedmooi (https://www.ggztotaal.nl/nw-29166-7-4652488/nieuws/donker_depressief_en_bloedmooi.html?page=0) (over Ethel Cain)

Lees ook andere artikelen over muziek en mentale gezondheid (https://www.ggztotaal.nl/tp-29166-2/muziek)

-----------------------------------------------------------------------------------------

Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.

Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.