De drugssituatie in veel Europese landen veranderde de afgelopen jaren flink. Globalisering en het internet zorgden voor een uitgebreider aanbod. Daarnaast is allerhande informatie over drugs overal te vinden en is er een enorme toename in synthetische middelen, zoals bijvoorbeeld MDMA (ecstasy) en 3-MMC. Om Europese landen beter voor te bereiden op deze veranderingen onderzoekt een Europees partnerschap hoe het drugsbeleid er uit moet komen te zien. Dat schrijft het Trimbos–instituut, dat de leiding heeft over het partnerschap.
Deze toekomstgerichte aanpak is een speerpunt in de huidige Europese Drugs Strategie 2021-2025. De Europese Commissie wil dat Europese landen zich beter voorbereiden op toekomstige trends en ontwikkelingen. Ook wil de Commissie dat er meer proactief beleid ontwikkeld gaat worden en dat nationale monitoring en interventiecapaciteit versterkt worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan voorbereid zijn op een toename van het aanbod van sterke opiaatachtigen, zoals fentanyl dat in Noord-Amerika voor veel overdosissen zorgde. Europa wil zich op voorhand beter tegen zulk soort risico’s wapenen.
Hiervoor is het project DRUG-PREP opgezet. Dat staat voor Strengthening PREParedness of DRUG information systems and drug policy capacities to respond to drug trends and challenges. Het Trimbos-instituut coördineert het project dat de komende twee jaar in zeven landen wordt uitgevoerd, waaronder Nederland.
Innovatie in drugsbeleid
Volgens de Europese Commissie is het enorm belangrijk om tot een effectiever en robuuster drugsbeleid te komen. Op dit moment vormen problemen in het verleden de basis voor het drugsbeleid in veel landen. Zo gaat het vaak over problemen rond heroïne- en cannabisgebruik. Terwijl de drugsproblematiek van nu juist veel meer wordt bepaald door de enorme toename van synthetische middelen (MDMA, designerdrugs, cocaïne, GHB). Daarnaast zijn er meer ontwikkelingen:
* Het gebruik en misbruik van medicijnen
* Het gebruik van jongeren met mentale problemen
* Internet als bron van aanbod en ‘informatie’
* Nieuwe inzichten over medicinaal gebruik van sommige illegale middelen
* Toename van georganiseerde criminaliteit in de samenleving.
Het huidige drugsbeleid is volgens de Europese Commissie nog teveel een reactie op problemen uit het verleden. Bovendien vindt de commissie het beleid ‘meer van hetzelfde’. Meer innovatie en een proactieve houding zijn nodig om aan de slag te kunnen met de huidige en ook toekomstige ontwikkelingen. Het Europees Waarnemingsentrum voor Drugs en Drugsverslaving (EMCDDA) ondersteunt deze aanpak.
Het project DRUG-PREP richt zich op gericht onderzoek naar huidige trends, toekomstverkenningen en scenariostudies. Dergelijk onderzoek is op veel beleidsgebieden heel gangbaar (denk aan het klimaat, ruimtelijke ordening), maar wordt op het gebied van drugs- en middelengebruik nog niet toegepast. Daarnaast wil het Europees partnerschap de kennis en vaardigheden over drugs en drugsbeleid van nationale monitoringcentra en nationale beleidsmakers vergroten. Het project DRUG-PREP ging op 1 januari 2022 van start. De eerste partnerbijeenkomsten waren op 31 maart en 1 april in het gebouw van het Trimbos-instituut.
Europees partnerschap
DRUG-PREP is een project van het Trimbos-instituut (coördinator John-Peter Kools) in samenwerking met:
* Terveyden Ja Hyvinvoinnin Laitos, Finland
* HEALTH RESEARCH BOARD, Ierland
* URAD VLADY, Tsjechie
* De Regenboog Groep, Nederland
* Trimbos-instituut
Het project wordt gefinancierd door de Europese Commissie.
Bron: Trimbos
