Bij de toepassing van gedwongen zorg wordt niet vanuit het oogpunt van cliënten en naasten gekeken. Het uitgangspunt ‘zo min mogelijk toepassen en alleen als echt niet anders kan’ wordt niet altijd nageleefd.
Dat blijkt uit de resultaten van een onderzoek naar gedwongen zorg in 2022 en 2023 die de IGJ op 20 juni uitbracht. De inspectie keek hoe aanbieders in de ggz gedwongen zorg toepassen, getoetst aan de Wet verplichte ggz (Wvggz) en Wet zorg en dwang (Wzd).
Verschillen
Er zijn nogal verschillen in hoe instellingen omgaan met dwang in de zorg, maar voor lang niet voor elke cliënt wordt een gepersonaliseerde afweging gemaakt en veel zorgverleners weten niet of handelingen wel onder dwang vallen. Er is te weinig aandacht voor gedwongen zorg in de ambulante ggz. Bovendien krijgen cliënten vaak geen informatie over hoe ze een klacht kunnen indienen of hoe ze vertrouwenspersonen kunnen inschakelen. Dit is strijd met de Wvggz.
Adviezen
De IGJ heeft een aantal adviezen voor professionals in de ggz: Maak per cliënt steeds een afweging of en welke vrijheidsbeperkende maatregelen nodig zijn, en hoelang die echt nodig zijn. Organiseer verdiepende scholing, ook voor zzp’ers en uitzendkrachten. Zorg ervoor dat duidelijk is wie de cliëntvertrouwenspersoon is en hoe diegene te bereiken is. Als er toch gedwongen zorg toegepast moet worden, blijf dit dan zowel vooraf als achteraf goed registreren zodat er ook gesignaleerd en geleerd kan worden. Betrek ook de cliëntenraad bij het analyseren van gedwongen zorg.
In gesprek
MIND en de Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen onderschrijven de aanbevelingen met klem, zo schrijven zij in een persbericht. ‘Het is zorgwekkend dat in Nederland nog onzorgvuldig wordt omgegaan met de toepassing van dwang in de zorg. Dwang heeft grote impact op mensen, juist wanneer zij door psychische klachten kwetsbaar en vaak al angstig zijn. Dwang is onwenselijk, verergert vaak de psychische klachten en moet daarom zoveel mogelijk vermeden worden. En als het écht niet anders kan, moet dwang uiterst zorgvuldig worden toegepast.’ De partijen roepen op om de adviezen van de IGJ ter harte te nemen en bieden aan om hierover in gesprek te gaan.
Cijfers
MIND en de Landelijke Stichting Familievertrouwenspersonen zijn ook kritisch op het rapport. Ze zijn teleurgesteld dat de IGJ nog steeds geen actuele cijfers geeft over de toepassing van dwang. Ze zien dat er grote verschillen zijn tussen instellingen, maar zonder cijfers is het moeilijk om te sturen op vermindering van dwang.
Lees ook andere artikelen over dwang in de zorg
-----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.
