Veel mensen met een psychiatrische aandoening voldoen op enig moment ook aan de criteria voor een andere aandoening. Door dit fenomeen, comorbiditeit genoemd, vermoeden sommige onderzoekers dat er misschien één neurobiologische verklaring is voor een verscheidenheid aan psychiatrische aandoeningen.
In een nieuwe studie van Brigham and Women’s Hospital in Boston werden vier reeds bestaande, openbaar beschikbare neurologische en psychiatrische datasets onderzocht. Dat onderzoek bracht een netwerk van hersengebieden aan het licht die ten grondslag liggen aan psychiatrische aandoeningen. De resultaten zijn gepubliceerd in Nature Human Behavior.
”Van oudsher hebben neurologie en psychiatrie verschillende diagnostische strategieën”, zegt hoofdonderzoeker Joseph J. Taylor, . “Neurologie vraagt: ‘Waar is de laesie?’ en de psychiatrie vraagt: ‘Wat zijn de symptomen?’ We hebben nu hulpmiddelen om de ‘waar’-vraag voor psychiatrische stoornissen te onderzoeken. In deze studie hebben we onderzocht of psychiatrische stoornissen een gemeenschappelijk hersennetwerk delen.”
Over de studie
De onderzoekers begonnen met het analyseren van data van meer dan 15.000 gezonde hersenen, evenals van patiënten met de diagnose schizofrenie, bipolaire stoornis, depressie, verslaving, obsessief-compulsieve stoornis of angst. Ze vonden afname van grijze stof in twee hersengebieden die vaak worden geassocieerd met psychiatrische aandoeningen. Slechts een derde van de onderzoeken toonde echter een afname van grijze stof in deze hersengebieden. Bovendien vertoonden neurodegeneratieve ziekten ook afname van grijze stof in dezelfde regio’s.
Om deze tekortkomingen aan te pakken, gebruikte het team het menselijke connectoom (een complete kaart van de neurale verbindingen in de hersenen) om te testen of veranderingen in grijze stof bij psychiatrische aandoeningen effectiever in kaart werden gebracht in een gemeenschappelijk hersennetwerk dan in gemeenschappelijke hersengebieden. De onderzoekers ontdekten een transdiagnostisch netwerk waarin tot 85 procent van de onderzoeken een afname van grijze stof liet zien. Dit netwerk was specifiek voor afname van grijze stof bij psychiatrische versus neurodegeneratieve aandoeningen.
Vervolgens voerden ze dezelfde analyses uit terwijl ze de gegevens van één psychiatrische diagnose per keer weglieten. Het transdiagnostische netwerk bleef robuust, wat suggereert dat geen enkele psychiatrische ziekte onevenredig verantwoordelijk was voor het netwerk dat ze identificeerden.
In daaropvolgende analyses van een dataset met hersenbeelden van 194 veteranen met en zonder hersenbeschadiging samen met hun psychiatrische diagnoses, ontdekten de onderzoekers dat schade in het netwerk correleerde met een grotere kans op meerdere psychiatrische aandoeningen. Ze gebruikten de veteranengegevens ook om onafhankelijk een transdiagnostisch netwerk af te leiden op basis van hersenlaesies die verband houden met psychiatrische aandoeningen. Ze ontdekten dat dit op laesies gebaseerde psychiatrische netwerk sterk leek op hun op atrofie gebaseerde psychiatrische netwerk, ondanks dat het was afgeleid van een totaal andere dataset.
Conclusies
Volgens Taylor is het meest verrassend, dat de bevindingen het idee lijken te weerspreken dat de afname van grijze stof in de onderzochte genieden oorzakelijk verband houdt met psychiatrische aandoeningen. ”We ontdekten dat laesies in die regio’s gecorreleerd waren met minder psychiatrische ziekte, niet meer, dus atrofie in die gebieden kan een gevolg of een compensatie zijn voor psychiatrische ziekte in plaats van een oorzaak ervan,”
Door een significant, gevoelig en specifiek transdiagnostisch netwerk voor psychiatrische aandoeningen te identificeren, heeft het team een aantal mogelijke nieuwe richtingen geopend voor vervolgstudies, waaronder het analyseren van bestaande fMRI-datasets om te zien of neurale activeringspatronen hetzelfde circuit en hetzelfde onderzoekscircuit volgen. -gebaseerde verschillen tussen psychiatrische stoornissen. Taylor is ook van plan transcraniële magnetische stimulatie (TMS) te gebruiken om het netwerk te moduleren, met name door het posterieure pariëtale gebied als doelwit te gebruiken.
”Psychiatrische stoornissen zijn hersenstoornissen, en nu beginnen we pas de tools te krijgen om hun onderliggende circuits te bestuderen en te moduleren”, aldus Taylor. ”Er kunnen meer overeenkomsten zijn tussen deze aandoeningen dan we aanvankelijk dachten.”
Voor het hele artikel: Taylor J et al. “A Transdiagnostic Network for Psychiatric Illness Derived from Atrophy and Lesions” Nature Human Behavior DOI: 10.1038/s41562-022-01501-9
-----------------------------------------------------------------------------------------
Vind je dit interessant? Misschien is een abonnement op de gratis nieuwsbrief dan iets voor jou! GGZ Totaal verschijnt tweemaal per maand en behandelt onderwerpen over alles wat met de ggz te maken heeft, onafhankelijk en niet vooringenomen.
Abonneren kan direct via het inschrijfformulier, opgeven van je mailadres is voldoende. Of kijk eerst naar de artikelen in de vorige magazines.
